Nieuwjaarstoespraak burgemeester René Verhulst

Ede, januari 2023.

De tekst tussen haakjes is niet uitgesproken tekst.

De kracht van ons

“Het begin van alles”, een boek van de antropoloog David Graeber en de archeoloog David Wengrow uit 2021 is een zoektocht naar de oorsprong van maatschappelijke ongelijkheid en hoe je als mens vrijheid kan behouden.

Een wat opmerkelijk begin van een nieuwjaarsspeech misschien met dit thema, waar we allemaal dagelijks mee te maken hebben. Maar ik wil u meenemen in de geschiedenis en uiteindelijk weer uitkomen in Ede en belangrijker, eindigen met ons zoals wij hier bij elkaar zijn.

Net voor de jaarwisseling meldt het SCP (Volkskrant 29/12/2022) dat in 10 jaar tijd de tevredenheid over het functioneren van de democratie nog nooit zo sterk is gedaald. Men is tevreden over de democratie, maar niet over wie het uitvoeren. Politiek plus bestuur staan met economie en wonen in de top drie van meest genoemde problemen. Daarna volgen onder meer armoede en klimaat. Immigratie en integratie staan in de problemenlijst op een gedeelde negende plaats, met zorg en ouderenzorg.

Democratie is wat anders dan de samenleving

De Atheense stadstaten waar wij van denken dat daar de democratie is uitgevonden, waren ca 1000 jaar v.Chr. gehuchten terwijl er veel eerder in de tijd in Midden-Amerika, maar ook in Mesopotamië, Egypte, China en de steppen in Rusland welvarende steden waren met meer dan 100.000 inwoners. Onze voorouders hier, jagers-verzamelaars, woonden toen nog in holen en liepen met knuppels rond.

(De meest dichtbije beschavingen waren in het huidige Turkije en op Kreta ca 1500 v.Chr.).

We kunnen er veel van leren.

Deze complexe samenlevingen waren niet persé hiërarchisch georganiseerd met een bestuursapparaat en een geweldsmonopolie. Zelfs niet waren er altijd heersers als koningen, goden of militaire leiders. Ze hadden een districtensysteem waar de inwoners door het lot aangewezen besluiten namen of vrijwillige coalities vormden over en voor infrastructuur, aanleg riolen, irrigatie, landbouw, markten en zelfs sport. Een tegenstelling tussen stad en platteland was er niet en werd ook niet gemaakt. De boer was net zo nodig als de koopman of de timmerman. De inwoners waren mobiel, trokken meestal rond en hadden een enorme persoonlijke vrijheid. Als er iets van een leider was, dan stamde die af van de Zon (regent van de zon) of was in het district aangewezen omdat hij of zij uitblonk in bewezen kennis, artistieke kwaliteiten of sport. De leider had weinig te zeggen over de mensen, hij of zij moest er voor iedereen zijn, politieke keuzes hadden veel minder dan nu gevolgen voor het persoonlijk leven. Ik kom daar zo op terug.

(De leider had geen erfopvolging en kon niets delegeren dus ook niet oproepen tot maatregelen als belastingen of oorlog voeren. Natuurlijk was er rivaliteit en competitie, maar die bleef binnen de omgeving van de leider. Geen politiek van buiten, dat was niet nodig).

Ideaal zult u zeggen. Dat misschien niet. De leider corrumpeerde niet, want als die stierf dan werd zijn hele entourage, familie en bedienden, vrijwillig gewurgd om hem of haar te vergezellen in het hiernamaals. En passant werden ook concurrerende families en hun achterban om het leven gebracht en wezen de districten een nieuwe leider aan voor een verfrissend begin. Verkiezingen kende men niet. Er was geen links, geen rechts, geen elite of wat dan ook. De schrijvers van het boek “Het begin van alles”, noemen dit de zuivere monarchie.

Deze soevereiniteit werkte tot er een bureaucratisch apparaat in het leven werd geroepen zoals bijvoorbeeld de Farao’s en de Maya’s deden. (Dat was niet nodig voor informatiebeheer of handel. Dat deed men zelf al met knopen of kleifiches ed. Nee, de zuivere monarchie werd zo een functionele staat. Niet nodig voor irrigatiekanalen, de aanleg van wegen of de handel, dat deden mensen in vrijheid al heel lang zelf).

Door de landbouw ontstonden voedselvoorraden en die moesten beheerd en verhandeld worden. Dat is de verklaring voor de eerste bureaucratie. Boeren en kooplui werden schattingen opgelegd, er kwamen legers, iedereen moest betaald worden en er kwam eigendom met erfopvolging, ongelijkheid en daarom ook rechtspraak etc.

Die veranderingen leverden een nieuw soort leiders en politici op, die zeiden dat het anders kon, vaak met charisma en uit op macht, niet met verdiensten voor de samenleving qua kennis,

Crises

Waarom dit hele verhaal zult u zeggen? We leven in woelige tijden. Mondiale problemen komen niet alleen via de tv meer binnen, maar hebben direct ingrijpende gevolgen voor ons bestaan. Daarnaast komen de politieke keuzes die nu wèl ingrijpen op ons persoonlijk leven en die bij diverse groepen heftige reacties veroorzaken.

De nasleep van een pandemie en de rol van de overheid erin. Complotten, openbaarheid. Een oorlog dichtbij heeft grote economische en sociale gevolgen. Een instroom van vluchtelingen waar vandaan ook versterkt het woningtekort. Klimaatveranderingen bedreigen de natuur en landbouw en hen die erin werken. En de stijgende energieprijzen komen boven op de ingewikkelde overgang van fossiele energie naar andere bronnen zoals op ons dak dan wel ergens waar je erop uitkijkt zoals windmolens. En overal komen we mensen te kort en zijn we kritisch op ons onderwijs, de zorg, kinderopvang. Sla een krant open en je krijgt het idee dat iedereen persoonlijk wel ergens geraakt wordt en de samenleving uit elkaar aan het vallen is.

Ter geruststelling.

Golven van onvrede breken op het zand van de tijd

De geschiedenis leert dat veranderingen voor mensen vaak niet met grote schokken gaan. Tussen oorlogen, epidemieën, overstromingen en economische crises zaten vaak lange perioden van welvaart voor iedereen. Jagers werden destijds niet meteen boeren, (de Romeinen brachten eeuwen een soort ordening, legden wegen aan en kwamen met nieuwe methoden van ploegen en bewaren van voedsel. Marco Polo zorgde niet in een paar maanden voor de contacten met China, anderen brachten de handelsstromen op gang waar veel mensen toen wat aan hadden).

Als je terugkijkt zie je alleen de schokken, (een revolutie eet de eigen kinderen op is wat dat betreft sprekend voorbeeld). Mensen die anderen wegzetten alsof ze niet bestaan, de polarisatie zoals we vandaag zien, politici die elkaar ongeveer naar het leven staan, dan zijn golven van onvrede die op het zand van de tijd breken. Want dat zand, dat zijn wij.

Wij moeten ondanks die schokken, die crises, op de vindingrijkheid en het aanpassingsvermogen van ons zelf blijven vertrouwen. Kijken naar wat er hier opgebouwd is met elkaar. Wij wonen op de Veluwe, werken er, voeden er onze kinderen op, gaan naar de kerk of sport en zijn mantelzorger, we willen met elkaar niet alleen welvaart, maar ook welzijn.

Ja wij worden allemaal persoonlijk geraakt door maatschappelijke ontwikkelingen en de politiek. Maar er zijn wel verschillen. Zorgen over de wachtlijsten voor een operatie of grote geldzorgen, dat is toch wat anders dan de wolf, bever of een Sinterklaasfeest.

(Vrijwillig wurgen is niet meer van deze tijd. Rond het jaar 1300 vielen grote samenlevingen rond de Mississippi uit elkaar. Men migreerde gewoon en begon ergens opnieuw met een gemeenschap. Wij moeten het hier met elkaar doen, we vertrekken niet even naar Limburg. Ook de mechanismen dat je in die destijds hoogontwikkelde samenlevingen alleen het woord mocht voeren als je ervaring of er verstand van had, werkt niet in ons systeem. Ook niet dat degene die ongelijk had zijn vrouw en huis aan de ander moest geven kunnen we niet gebruiken).

Samenleven is uit het frame van alles of niets

Wat we wel kunnen gebruiken is bouwen op de verworvenheden die we als gemeenschap gerealiseerd hebben. Hier is op het zand en het veen geploeterd tot wat we nu hebben.

Wat we wel kunnen gebruiken is uit het frame van alles of niets gaan. Het is niet alleen olie of windmolens, het is niet opwarming van de aarde of anders woestijn, het is niet alleen natuur of landbouw, het is niet jij of ik, dat zeg ik ook tegen politici. Niet jij of ik, het is wij. (Wij, de mensen was het in de geschiedenis en niet de Neanderthaler versus de homo sapiens of Napoleon versus Wellington zoals het nu ook niet Poetin versus Biden is). Bij alles of niets worden u en ik de dupe, terwijl wij het zijn die op de huidige golf de maatschappij draaiende houden voor komende generaties.

Keuzes in het algemeen belang, behoud of vernieuw

Dat frame van alles of niets breng ik terug tot veel gehoorde geluiden als we hebben woningen nodig, maar niet hier. We moeten vluchtelingen opvangen, maar niet hier. We willen energieneutraal zijn, maar niet met wind, zon op grond of biomassa en als het dan toch moet niet hier. We moeten wat doen aan de stikstofproblemen, maar niet hier. Het is menselijk om dat te vinden, maar de politiek zal wel keuzes moeten maken. In die keuzes blijven hangen maakt de golf van onvrede alleen maar hoger.

En die keuzes zijn er, als je die maar wil maken.

(Voor de landelijke politiek is het moeilijk om keuzes te maken en er zijn partijen die bewust geen keuze maken, hun belangen liggen bij de tegenstellingen uitvergroten en polariseren).

Profeten en tovenaars

In 2018 schreef Charles Mann een boeiend boek over keuzes. Hij plaatste zogenaamde profeten en tovenaars tegenover elkaar. De profeten zijn in het boek eigenlijk de milieubeweging die pleiten voor behoud en natuurlijke grenzen aan de economie. De tovenaars rekenen op wetenschap en techniek.

Dat plaatst hij in een perspectief dat we in de jaren ‘70 al dachten dat de olie op zou raken, maar dat er nieuwe technieken zijn gekomen. In die jaren werd er ook enorme vooruitgang geboekt in landen waar honger het probleem nummer 1 was. Eind 18e eeuw met 1 miljard mensen op aarde voorspelde demograaf Thomas Malthus dat hongersnoden het einde gingen betekenen. (An essay on the principle of population, 1798). Met het uitvinden van kunstmest en technieken voor rijst en maïs werd dit opgelost.

50 jaar geleden waren 4 op de 10 mensen ondervoed, sindsdien is de wereldbevolking bijna verdubbeld en nu is het 1 op de 10. Nog altijd veel te veel, maar het is een enorme vooruitgang.

(Die progressie is voor al te zien in de geneeskunde. Wat voorheen fatale aandoeningen waren kunnen we nu heel veel oplossen met nieuwe technieken en medicijnen).

We trekken nu vooral grenzen en als een bestuur dat niet doet dan door de rechterlijke macht dat wel op vordering van een belangenorganisatie. Die grenzen bijten we ons in vast. Zoveel stikstofruimte voor zoveel woningen, de hoeveelheid CO2, de concentraties fijnstof, hoeveel zonne-energie kunnen we opwekken, wat kan er aan elektrische machines in het bestek, als een soort cijferfetisjisten zijn er nu allerlei managers met opgaven bezig. En de gewone burger is afgehaakt, die kan het niet volgen, hoe nobel de bedoelingen ook zijn. En als de gewone inwoner het wel probeert te volgen dan is er altijd wel iemand die zegt dat de berekeningen niet kloppen of het probleem niet bestaat.

Welke gevolgen van onze activiteiten willen of kunnen we accepteren

De discussie moet niet over grenzen gaan, maar om de bereidheid om de gevolgen van onze activiteiten te accepteren. Die gevolgen kunnen in een tijdperk positief zijn bv kunstmest, zonnepanelen of iets als de IPhone, maar hebben ook altijd een negatieve zijde. Met kunstmest werd destijds een voedselprobleem opgelost, intensief gebruik levert weer nadelen op.

(Er zijn genoeg deskundigen -denk aan die vroegere samenlevingen - die dan de gevolgen in kaart kunnen brengen en kunnen aangeven welke oplossingen, met voor- en nadelen er zijn. Maar zo werkt het nu niet meer.

De politiek, de uitersten eerst storten zich op een rapport. De een zegt dat er niets van klopt, er is geen probleem en de ander zegt dat het veel te weinig is. Polarisatie en geen oplossing, nog een rapport, nieuwe deskundigen, nieuwe politici).

Hoe dan wel? 22 juni 2022 was ik Stroe en liep op het veld tussen duizenden mensen. Daar werd ook verstandige taal gesproken door gewone mensen, boeren, burgers en buitenlui. “We weten allemaal dat het zo niet verder kan, we moeten wat doen, gezamenlijk zoeken naar oplossingen, ik wil best inleveren, maar dan moet er wel. Ik werd begin van die middag alleen maar positiever tot de eerste sprekers op het podium klommen.

‘Het is oorlog.’ ‘Er is geen probleem.’ ‘Jullie worden voor de gek gehouden.’ ‘Het is ze om onze grond te doen.’ Politici van diverse pluimage voorop.

Laten we blijven proberen om het gezonde verstand de boventoon te laten voeren. Agitatoren hebben geen oplossingen, alleen hun eigen belang. Laten we luisteren naar de argumenten van anderen, laten we bereid zijn om soms iets in te leveren van een standpunt om toch een oplossing te hebben. (Kijk eens in je eigen kring, familie, vereniging of de buren. Je wilt niet allemaal hetzelfde, maar dan probeer je er toch uit te komen wat betreft de verhuizing, de organisatie van iets of de schutting).

Meer vertrouwen op onszelf. Dat zand wat wij zijn en de golven van de tijd op breken. Dat zand is zacht en hard tegelijk, dat is de kracht van ons.

Wanneer u na de receptie weg gaat ligt het boekje “Verhalen maken de toekomst”, met driegesprekken met een aantal Edenaren van het zand voor uw klaar, daar leest u meer over de kracht van ons.

Want die kracht van ons laten we in Ede vaak al wel zien.

Er is namelijk het afgelopen jaar nogal wat gebeurd en er staat het komende jaar ook weer wat te wachten. U ziet achter mij ook een aantal foto’s rouleren. Dat zijn een aantal belangrijke punten van het afgelopen jaar.

Foodgemeente

En gelijk maar met de deur in huis met het minder goede nieuws waarmee wij het jaar afsloten. De Raad van State heeft het bestemmingsplan voor de World Food Experience vernietigd. En waar je in het verleden dan een nieuw bestemmingsplan kon maken, worden we door het uitblijven van een nationale aanpak van de stikstofproblematiek, net als veel meer gemeenten eveneens de dupe van de traagheid en onduidelijkheid waarmee men in Den Haag grote crises in ons land probeert op te lossen. Onze inzet voor het verbeteren van de voedselomgeving, gezondheid en alles wat daarmee te maken heeft voor Nederland, maar ook voor Ede specifiek blijft onverminderd doorgaan.

We willen voor Ede bereiken dat er meer gezond voedselaanbod is in het straatbeeld. Een doorbraak hierbij is het openen van de ‘Pantry’ bij station Ede-Wageningen. Een winkel met gezond en lokaal voedsel voor thuis en onderweg in plaats van de Smullers en de Burger King. Hier hebben we hard aan gewerkt samen met NS. We hopen dat dit een voorbeeld kan zijn voor de NS stations in Nederland. Al 9 jaar timmert Ede aan de weg met haar eigen voedselbeleid. Met als gevolg dat dit nationaal en internationaal wordt opgemerkt. Voedsel was en is met Ede verweven. 

ENKA

En wat ook met Ede verweven is zijn natuurlijk de kazerneterreinen en het Enka terrein. De oude letters "ENKA" zijn weer terug op het Poortgebouw! De naam staat voor: Nederlandse Kunstzijdefabriek. De uitspraak van de letters NK leverde de afkorting eNKa op. Rond 1928 was de ENKA-fabriek in Ede de grootste fabriek van Nederland. Een mooi voorbeeld van een nieuwe ontwikkeling gecombineerd met het unieke verleden van Ede. Net als de Kazerneterreinen een prachtig voorbeeld zijn van het nieuwe Ede gebaseerd op het Ede van vroeger. Met respect voor de militaire historie wordt er een nieuwe woonwijk gebouwd, waar veel aandacht is voor architectuur. Een van de wethouders mocht afgelopen jaar de staatssecretaris van Defensie een rondleiding door de wijk geven.

Deze ontwikkeling gaat hard. Nu de ontwikkeling van de Parklaan nog. De bewoners van Enka en de Kazerneterreinen krijgen straks een veilige weg om van en naar het centrum te komen. De werkzaamheden worden even doorbijten, maar het wordt erdoor veiliger en beter.

Armoede en energie

Ik zei het al in mijn intro: 2022 was een jaar waarbij de bestaanszekerheid voor veel mensen onder druk is komen te staan. Of er simpelweg niet meer is. Boodschappen zijn duurder geworden. Energieprijzen stijgen. De hoge inflatie raakt ons allemaal maar in het bijzonder mensen die al met grote onzekerheid te maken hebben. Mensen met schulden of die in armoede leven. Ook hier in Ede komen we komende we soms schrijnende situaties tegen. Samen met inwoners en maatschappelijke partners doen we alles wat in onze macht ligt om te voorkomen dat mensen in de financiële problemen raken. Zo hebben we onze gemeentelijke inkomensregelingen uitgebreid en zijn we hierover een uitgebreide communicatie-campagne gestart. We hebben inwoners met een laag inkomen ondersteund door het uitbetalen van 1.300 euro energietoeslag. We hebben een speciaal noodfonds bestaanszekerheid opgericht. En kortgeleden hebben we een aanpak energiearmoede ontwikkeld, waarmee we inwoners helpen om minder energie te gaan gebruiken.

De huidige energieprijzen en energietekorten bieden een noodzaak voor onze inwoners en ondernemers om energie te besparen en na te denken over lokale en innovatieve oplossingen. Als gemeente stimuleren we daar waar mogelijk deze ontwikkelingen, zo verlenen we subsidie aan inwoners om hun huis te verduurzamen en komen we in contact met bedrijven die een bijdrage kunnen leveren aan de energietransitie, bijvoorbeeld de lokale bedrijven Wetac en Kiwatt die innovatieve accu’s voor de opslag van elektriciteit ontwikkelen. 

Cultuur

Ook op cultureel gebied was 2022 voor Ede een bijzonder jaar. Na 3 lange jaren wachten hebben we de Edese cultuurprijs weer mogen uitreiken, een prijs voor mensen of instellingen die zich op een bijzondere manier inzetten op cultureel gebied. Dit jaar is de prijs toegekend aan onze beroemde Bennekomse zanger en acteur Rob de Nijs. Echt een van grondleggers van de Nederlandstalige muziek en het is een voorrecht voor onze gemeente om deze bijzondere inwoner binnen onze grenzen te hebben wonen.

Verder hebben we dit jaar kunnen genieten van het landschapskunstfestival Woest en Bijster. Van de Mossel en de Ginkelse Heide tot de kazerneterreinen en het Bennekomse Bos: verschillende fiets- en wandelroutes brengen je telkens langs een kunstwerk of een theatervoorstelling dat je met andere ogen naar het eeuwenoude landschap laat kijken. Ik heb het zelf ook ervaren: in de schitterende natuur hoor, voel en beleef je de kunst zoals je dat nergens anders doet en dat maakt Woest en Bijster toch wel één van de meest indrukwekkende kunstroute die je in ons land kunt vinden.

Mooie dingen die we met elkaar hebben kunnen doen, maar we zitten natuurlijk niet stil.

Landelijk gebied

Er gaat veel veranderen in ons landelijk gebied en in 2023 zal dat zeker zichtbaar worden. Onze natuur is in slechte staat. Dat willen we verbeteren. We hebben anders dan de voorgaande jaren meer geld beschikbaar om het beheer in onze natuur te verbeteren.

Daarnaast moet de provincie in juli een plan aanleveren hoe we de stikstofuitstoot in Gelderland fors omlaag gaan brengen. In Ede gaan we dat merken, want we liggen precies op de grens van intensieve landbouw in de Gelderse Vallei en de natuur van De Veluwe.

Als gemeente gaan we boeren die willen stoppen zo goed mogelijk helpen. Welke mogelijkheden zijn er voor je perceel? Kun je iets anders gaan doen? Welke regelingen zijn er? En ook de boeren die willen doorgaan ondersteunen we zo goed mogelijk. Kan het met minder vee, kun je neveninkomsten negeren en genereren? In het Binnenveld zijn we al begonnen met zo’n gebiedsproces waarbij alle betrokkenen zijn aangehaakt en we boer voor boer ophalen wat de mogelijkheden en onmogelijkheden zijn.

Ontwikkelen en wonen

En hoe lastig het ook is. We willen bouwen. Tot en met 2040 zijn er in de regio Foodvalley en Arnhem/Nijmegen zo’n 100.000 nieuwe woningen nodig. Dit is een flinke opgave, waarvoor naast woningen ook andere voorzieningen nodig zijn. Denk aan werkgelegenheid/banen, scholen, winkels, sport en cultuurfaciliteiten maar ook versterken van het landschap is belangrijk in onze regio. In de ‘verstedelijkingsstrategie’ denken we samen na over hoe we dit de komende jaren gaan realiseren. Dit is een zeer complex en lang proces, waarbij we een beroep doen op het Rijk om ons te helpen. We zijn heel blij dat het Rijk in november heeft aangegeven dat zij 67 miljoen beschikbaar stellen voor de bereikbaarheid van de Regio Foodvalley. We kunnen deze bijdrage gebruiken voor het aanleggen/verbeteren van snelwegaansluitingen en het versterken van fiets- en OV-verbindingen. Komend voorjaar wordt duidelijk hoeveel geld het Rijk investeert in landschappen en natuur, specifieke gebiedsontwikkelingen en noodzakelijke investeringen in de regionale economie.

Er zal nog geen spade in de grond gaan dit jaar, maar achter de schermen wordt hard gewerkt aan de voorbereidingen voor de nieuwste woonwijk van Ede. Dit wordt een grote opgave voor Ede, het gebied is in omvang vergelijkbaar met de Kazerneterreinen. Er komt heel wat bij kijken. Hoe ga je zo’n woongebied ontsluiten? Welke voorzieningen zijn nodig? Hoe pas je dit op een goede manier in de bestaande ruimte in? We doen ruimtelijke variantenstudies. Want er zijn tal van manieren waarop je zo’n woonwijk kunt inrichten. Met meer en minder woning, hoogbouw, laagbouw en alles heeft z’n voor- en nadelen. In het voorjaar legt het college een ambitiedocument voor aan de gemeenteraad.

En voor u wat zichtbaarder is dat we in 2023 het Museumplein opnieuw inrichten. Een lang gekoesterde wens van de ondernemers én de gemeente gaat daarmee in vervulling

Openbare ruimte

En in het jaar 2023 staat het investeren in onze mooie openbare ruimte centraal. Zo gaan we achterstanden in het onderhoud van wegen en fietspaden wegwerken en zorgen we dat de openbare ruimte er mooier, schoner en veiliger uit komt te zien. Dit doen we samen met inwoners, bijvoorbeeld met de 1000 ‘schone helden’ die zwerfafval opruimen of de Valkse Groencoöperatie die samen met vrijwilligers zorgen voor een schone en veilige openbare ruimte in de Valk.

Dames en heren, zoals gezegd, we kijken terug op een woelig jaar. Mijn angst hierbij is dat we elkaar als samenleving kwijtraken.

Zie onze samenleving als een team, we spelen samen, je dekt elkaar en vangt elkaar op. Als 1 speler verzuimt, egoïstisch speelt, niet overspeelt en niet meedoet, verliest het team zijn kracht en loop je het risico te verliezen. Dat is zonde.

Dus mijn wens voor het komende jaar is eigenlijk maar kort: Laten we blijven proberen om het gezonde verstand de boventoon te laten voeren. Speel samen met mensen die gaan voor het teambelang en zoeken naar oplossingen. Ik hoorde het afgelopen week weer op het nieuws. De polarisatie neemt toe. De schreeuwers krijgen gelijk en de stille meerderheid zwijgt. Houdt oog voor elkaar en luister.

Ik ben blij dat we in Ede constant voorbeelden blijven houden waarbij we laten zien dat we oog voor elkaar hebben en houden. Ede Viert Kerst, de warme winterwinkel, het hoge aantal vrijwilligers, allemaal dingen waar we hartstikke trots op mogen en kunnen zijn. We zijn er voor elkaar.

Er ligt straks bij het weggaan een boekje voor u klaar. Edenaren zelf aan het woord over de toekomst van Ede. En ook dat is de kracht van ons!