Interview met burgemeester Hans van Daalen: ‘Als inwoner moet je je gehoord voelen’

Veel mensen ontmoeten, vooral goed luisteren en op verschillende plekken in de gemeenschap kijken naar wat er speelt. Met dat voornemen begon Van Daalen vorig jaar aan zijn nieuwe baan als burgemeester. Het welkom was allerhartelijkst en er veel waardevolle contacten ontstaan, vertelt hij tijdens een ontspannen gesprek in zijn werkkamer.

Toch moeten we ’t niet te romantisch maken. Want het werk van een burgemeester is nooit klaar en ook in Ermelo zijn er genoeg thema’s en dossiers die om de aandacht vragen. Anders gezegd: hij mocht direct vól aan de bak.

‘Ik heb het hier erg naar mijn zin’, is zijn korte samenvatting. ‘Vlak voor dit gesprek stond ik even uit het raam te kijken en zag ik een eekhoorntje springen van de ene na de andere boom. Toen dacht ik nog: wat is dit toch een geweldige, natuurrijke omgeving. Daar geniet ik elke dag van.’ Sinds afgelopen zomer woont hij ook in het dorp, samen met zijn vrouw. ‘We hebben aan de rand van de bebouwde kom een fijne plek gevonden. Die verhuizing naar Ermelo vond ik heel prettig, omdat je als inwoner echt onderdeel wordt van de samenleving.’

Hij moest even wennen aan het burgemeesterschap, vertelt Van Daalen. Hiervoor was hij twaalf jaar wethouder in Barneveld. ‘Het verschil is groter dan ik had verwacht. Als burgemeester zit je minder op de inhoud en draai je als collegelid wel volwaardig mee in het team. Als ’t erom spant, wordt al snel naar je gekeken. Dat vind ik mooi, maar was ook een nieuwe ervaring.’

Als burgemeester is hij onder meer verantwoordelijk voor openbare orde en veiligheid. Zo heeft hij bijvoorbeeld veel contact met politie en brandweer. ‘In mijn representatieve rol bezoek ik mensen en organisaties, ben ik bij openingen en laat ik graag mijn gezicht zien. Maar het grootste deel van mijn werk speelt zich achter de schermen af. In de een-op-een-gesprekken kan ik het meeste betekenen, heb ik gemerkt. Door te luisteren, door er te zijn voor mensen.’ Lachend: ‘Maar daarover lees je niets in de krant; in dat werk ben je minder zichtbaar voor inwoners.’

Tijdens zijn spreekuur heeft hij prachtige ontmoetingen, vertelt Van Daalen. Soms zitten mensen er met een duidelijke zorg, maar mensen komen ook delen wat hen bezighoudt of kennismaken. Dat open contact doet hem goed. ‘Onlangs ben ik uitgeroepen tot beschermheer van het Ermelo’s Mannenkoor. Ik kreeg zelfs een oorkonde. Die betrokkenheid kan ik enorm waarderen.’

Het is onmogelijk om ‘t iedereen naar het zin te maken, weet de burgemeester. ‘Als ik merk dat een proces wat moeilijker verloopt, dan doe ik graag even een belletje. Of maak ik een koffieafspraak. Ja, op tijd kijken wat er nodig is, meedenken, adviseren; dat ligt mij goed en het wordt gelukkig ook gezien en gewaardeerd.’

Als burgemeester ben je er voor iedereen in alle omstandigheden. Die rol van burgervader was ook nieuw, maar bevalt hem uitstekend. ‘Dan zeg ik: wees nou verstandig, denk nog eens een keer goed na. Of: wees de wijste, oordeel niet te snel. Dat soort dingen kan je als burgemeester meegeven om situaties verder te helpen.’

Toen hij nog in Amersfoort woonde, was Van Daalen als vrijwilliger betrokken bij buurtbemiddeling. ‘Ik heb daar geleerd om niet meteen alles in te vullen of op te lossen voor anderen. Als je goed luistert, ontstaat er ruimte waardoor mensen zelf met een oplossing gaan komen. Dat lukt natuurlijk niet altijd, maar die echte aandacht is enorm belangrijk: als inwoner moet je je gehoord voelen.’

Een mooi voorbeeld is de zoektocht naar een locatie voor de noodopvang van vluchtelingen en statushouders. Per brief werd de buurt geïnformeerd, maar Van Daalen zocht ook de direct aanwonenden op voor een persoonlijk gesprek. ‘Ik dacht: deze mensen wonen er straks tegenover en die wil ik gesproken hebben. Ik wil horen wat er leeft. Sommigen zeiden: ik ben niet blij met die opvang, maar ik vind het wel fijn dat u er bent en dat u tijd en moeite neemt om te luisteren.’

Een ander moment dat hem bijblijft is de bijeenkomst rondom de wolf. ‘Er ontstond dit jaar steeds meer onrust en ik dacht: we moeten mensen uitnodigen om hun verhaal te doen. Dan kunnen we tegelijkertijd goede informatie bieden. Want een wolf is niet direct een gevaar voor mensen, maar indirect is de impact groot, in een buurtschap, onder boeren en omwonenden.  Die aandacht was echt nodig.’ Na afloop schreef hij een brief aan de provincie om de zorgen te delen. ‘Dat is ook mijn taak: opkomen voor de belangen van Ermelo, verwoorden wat er speelt en leeft.’

Van Daalen omschrijft Ermelo als een open gemeenschap. ‘Mensen van buiten mengen zich makkelijk in ons dorp, er is ruimte voor verschillende geluiden en meningen. Dat is gewoon prettig.’ Zijn opa en oma woonden indertijd ook in Ermelo. Meerdere inwoners refereerden daaraan, in gesprekken. ‘Dan werd gezegd: we kenden je opa goed, want die was ouderling bij ons in de kerk. Zelf fiets ik regelmatig langs hun oude huis en dat heeft wel iets; zo’n haakje met je eigen verleden.’

Sinds anderhalf jaar zit er een volledig nieuw college. Toen Van Daalen begon, was het voor iedereen nog wennen en zoeken naar een goede balans. Die is inmiddels gevonden. Ook de ondersteuning van de gemeentesecretaris was daarin zeer belangrijk, merkte hij. De burgemeester prijst daarnaast de betrokkenheid vanuit de gemeenteraad. ‘Soms zijn er verschillen van inzicht en het debat kan best fel zijn, maar iedereen heeft het beste voor met Ermelo; dat is mij in alle gesprekken en contacten opgevallen.

Door het ‘dossier Tomassen’ - zoals de situatie rondom de Ermelose eendenhouderij is gaan heten – is in sommige media een negatief beeld ontstaan over de gemeente. ‘De kwestie vraagt de nodige tijd en aandacht van het college’, zegt Van Daalen daarover. ‘Maar het is slechts een van de vele onderwerpen.’ Hij betreurt de beeldvorming hierover. ‘In elke plaats heb je issues die langere tijd spelen. Die waren er ook in Barneveld en Amersfoort. Ermelo is in dit opzicht een hele gewone gemeente. Er gebeuren hier dagelijks héél veel mooie en goede dingen. Het is een kleine organisatie met relatief veel werk. Dus dat vraagt om keuzes, ook vanuit het bestuur. Maar het zijn stuk voor stuk betrokken medewerkers die hun uiterste best doen. Zonder uitzondering geldt: iedereen in Ermelo wil verder.’

Of hij al trots is op Ermelo? ‘Absoluut. Ik was onlangs bij de opening van de ijsbaan en daar hebben ze het voor elkaar gekregen dat iedereen de baan op kan. Ook als ze een beperking hebben. Daar heb ik ook gezegd: dit is nou écht iets om met elkaar trots op te zijn. Dat dit in Ermelo gewoon kan en geregeld wordt.’

Als burgemeester ben je soms al van betekenis door er gewoon te zijn, merkte Van Daalen. Zo was hij nog maar net burgemeester toen plotseling een bekende inwoner overleed. ‘Ik zei tegen de wethouder: volgens mij moeten we hier echt samen naartoe. Ja, erbij zijn, meeleven – dat vind ik belangrijk.’

Ook de Dodenherdenking op 4 mei vond hij indrukwekkend. ‘Je krijgt dan de gelegenheid om de diepere gevoelens te verwoorden. Ik vind het ook altijd bijzonder als een gesprek onverwachts de diepte in gaat. Op de koffie bij een 60-jarig bruidspaar bijvoorbeeld. Dat je samen - na een bepaalde vraag - opeens tot een kern komt. Dat is enorm waardevol en ik ben dankbaar dat ik op die verschillende manieren iets mag betekenen.’