Toespraak burgemeester Gert-Jan Kats bij nieuwjaarsontmoeting

Burgemeester Gert-Jan Kats hield een toespraak bij de nieuwjaarsontmoeting op 8 januari 2024. Lees hieronder zijn hele toespraak. 

Goedenavond dames en heren,

Welkom. Fijn dat u hier bent om met elkaar het nieuwe jaar te starten. Een mooie gewoonte om als Veenendalers het jaar samen te beginnen. Om elkaar het goede te wensen en voor dit nieuwe jaar een nieuw commitment aan te gaan. Samen werken we aan een goed draaiende samenleving in Veenendaal, daarin hebben we elkaar nodig.

Vandaag is een moment om terug te kijken en vooruit te blikken.

Een aantal gebeurtenissen en ontwikkelingen hebben we helaas niet achter kunnen laten in 2023 maar nemen we mee het nieuwe jaar in.

De vreselijke oorlog in Oekraïne, door Ruslands agressor Poetin gestart, duurt nog steeds voort. De situatie is misschien wel uitzichtlozer dan ooit tevoren. Nog steeds zijn er onschuldige burgers die moeten vluchten voor oorlog en geweld. Ook in Veenendaal bieden wij hen een gastvrij thuis. Op dit moment vangen wij 231 Oekraïense ontheemden op. Deels in gemeentelijke opvanglocaties, maar ook nog steeds bij particulieren in gastgezinnen. Ik heb veel bewondering voor al die Veenendalers die zich vrijwillig inzetten voor onze medemens in moeilijke omstandigheden.

Hetzelfde geldt voor de crisisnoodopvang voor vluchtelingen aan de Wageningselaan. Op deze locatie vangen we 156 vluchtelingen op en vanaf deze maand nog eens 50 mensen extra. We vangen mensen op onder moeilijke en soms uitzichtloze omstandigheden. We zien allemaal dat de asielketen vastloopt en dat ‘Den Haag’, die daarvoor de verantwoordelijkheid draagt, het niet oplost. Tegelijkertijd doen we in Veenendaal wat nodig is en leveren we ons aandeel in humane hulp aan onze naaste, met of zonder spreidingswet. Ik ben trots op al die vrijwilligers, ondernemers en instellingen die hierbij een helpende hand bieden. Zonder jullie was dit allemaal niet mogelijk.

In de achterliggende maanden zijn we via indringende beelden en verhalen getuige geweest van een vreselijke terroristische aanslag in Israël en de daaropvolgende strijd tegen terroristen in Gaza. Een strijd waarbij ook vele onschuldige burgerslachtoffers vallen. Een spiraal van geweld die zijn weerga niet kent en waarvan de gevolgen ook merkbaar zijn in de Veense samenleving.

Laten we in deze polariserende omstandigheden ruimte bieden aan de gevoelens die dit oproept, maar bovenal oog blijven houden voor dat wat ons samenbindt. En onder geen beding ruimte bieden aan haat en onverdraagzaamheid.

Op 22 november gingen we naar de stembus voor de vervroegde Tweede Kamerverkiezingen. Een nieuw te vormen regering zal aan de slag moeten met de grote uitdagingen van deze tijd. Herstel van vertrouwen. Oplossingen voor problemen waar zowel burgers, bedrijven als overheden mee te maken hebben. Ook voor gemeenten zijn de uitdagingen groot. Ik denk dan vooral aan het financiële gat waar we tegenaan kijken vanaf 2026. Daarvoor zal het Rijk echt over de brug moeten komen. In het belang van onze inwoners, instellingen en bedrijven. Als het Rijk hierin verzaakt zal dat betekenisvolle negatieve impact hebben in Veenendaal.

De huidige tijd vraagt van de overheid – landelijk, regionaal, lokaal – dat er geluisterd wordt, dat noodzakelijke keuzes niet over de hoofden van mensen gemaakt worden. Dat ons spreken en handelen polarisatie tegengaat en draagvlak vergroot. Dat we ruimte bieden aan tegenstellingen en tegelijk richting blijven aangeven en handelingsperspectief creëren. Betrokkenheid van inwoners en ondernemers bij de keuzes die we als overheid maken is van groot belang. De Veense politiek heeft terecht veel oog voor die betrokkenheid door middel van participatie. Tegelijkertijd moeten we ons realiseren dat goede participatie niet hetzelfde is als het krijgen van je zin. Het besturen van de stad is altijd een afweging van belangen.

Dat is geen eenvoudige opgave en niet alles gaat in één keer goed. Tegelijk wil ik ons allemaal wel uitdagen om het goede te blijven zien in elkaar en onze intenties. Er gaat gelukkig heel veel goed in Veenendaal, daar bent u allemaal onderdeel van. We zijn blij met ieders bijdrage aan de samenleving Veenendaal.

Het stoort me dan ook wanneer te gemakkelijk alle aandacht uitgaat naar wat misgaat, fouten worden uitvergroot of mensen vanaf de zijlijn kritiek leveren. Op de overheid, op instanties, op elkaar. Wanneer ik zie hoe snel mensen hun oordeel klaar hebben en elkaar de maat nemen baart me dat zorgen. Het opkomen voor eigen gelijk of opkomen voor een standpunt is nooit een vrijbrief voor fysiek of verbaal geweld.

Ik gebruik maar eens een wat ouderwets woord: ‘Erbarmen’. Dat woord omvat een vorm van mededogen, het mee-lijden. Maar heeft ook een vleug ‘genade’ in zich, om je naaste niet hard af te vallen, maar met compassie met elkaar om te gaan. Dat geldt zowel voor mensen onderling maar ook in de relatie overheid – burger en andersom.

Het geldt natuurlijk ook andersom: laten we mooie en vreugdevolle dingen delen en vieren! Ik kijk graag naar al het moois wat we hebben in Veenendaal. Laten we ons inspannen om dat met elkaar te versterken. Het aankomende jaar gaan we via Dit is Veenendaal nog meer laten zien wat een leuke stad - met dorpse charme - Veenendaal is. Een plaats waar veel te doen en te beleven is. Van sport tot cultuur, van winkelen tot de natuur in. Een plek om te komen en te blijven.

Een plaats waar altijd iets te doen is en waar we blij mogen zijn met zoveel organisatietalent en mensen die elke dag de schouders eronder zetten. We zijn trots op de vele activiteiten. Denk aan de traditioneel gezellige viering van Koningsdag en de wielerronde Veenendaal-Veenendaal. Maar ook zien we veel nieuwe initiatieven, vooruitstrevende winkeliers en gepassioneerde ondernemers, creatieve kunstenaars en talentvolle sporters. Ik zeg dan ook regelmatig vol trots: ‘ja, dit is Veenendaal!’

Op tal van gebieden werken de Bedrijvenkring Ondernemend Veenendaal en gemeente samen aan de uitdagingen van deze tijd. Ruimte om toekomstbestendig te ondernemen is van groot belang. In dat kader ben ik blij dat vanmiddag de lokale Green Deal is ondertekend. Hiermee onderstrepen BOV en de Gemeente dat ze het belangrijk vinden om samen te werken aan verduurzamingsinitiatieven in Veenendaal. Door alle partijen wordt geld en menskracht vrijgemaakt om zaken projectmatig aan te pakken. Dat is belangrijk voor de verduurzaming van onze bedrijventerreinen en voor een stabiele energievoorziening. Dat laatste is ook voor inwoners van groot belang. In dat licht is het steeds voller raken van het energienet een probleem dat we samen het hoofd moeten bieden de komende jaren.

Naast duurzaamheid investeren BOV en gemeente ook in veiligheid. Onder meer door de aanschaf van slimme camera’s op de bedrijventerreinen en we trekken samen op om cybersecurity serieus aan te pakken.

We vinden het samen belangrijk dat mensen die graag willen werken maar een steuntje in de rug nodig hebben óók kansen krijgen. Daarom krijgt ION Vallei - het werkgeversplatform voor inclusief ondernemen - ruim baan vanuit de BOV.

Met elkaar kijken we vooruit naar wat 2024 ons brengt. Veenendaal is en blijft een plek in beweging. In het verleden werd weleens gezegd: ‘nooit stilstaand water’. Wat mij betreft is dat positief, in Veenendaal mag het stromen en bruisen. Laten we met elkaar toosten op een goed, gezegend, gezond en vrolijk nieuw jaar. Proost!