Terug naar het overzicht

Hoe duurzaam zijn Alkmaarse kerkgebouwen

Dit voorjaar is er bij zestien kerken in de gemeente Alkmaar een energiescan afgenomen. Op het eerste gezicht lijkt het verduurzamen van kerkgebouwen een zinloze zaak. De energiescans laten juist zien dat er genoeg mogelijkheden zijn om het energiegebruik in de kerken te verminderen. En zo de kosten voor het beheer lager te krijgen.

Samenwerking

De energiescans maken onderdeel uit van een meerjarige samenwerking tussen kerkeigenaren, erfgoedorganisaties en de gemeente Alkmaar. Vanaf 2019 stimuleert de gemeente de kerkeigenaren en -besturen om te spreken over de toekomst van kerkgebouwen. De kerkbesturen delen daarin onder andere hun zorgen over de toenemende onderhouds- en beheerkosten van deze vaak oude panden.

De waarde van kerkgebouwen

Kerkgebouwen zijn vaak een plek waar mensen in een stad, dorp of wijk samenkomen. Het geloof kan dan een rol spelen, of het kerkgebouw is in gebruik als buurthuis of cultuurcentrum. Die verbindende kracht ziet de gemeente als een meerwaarde voor de stad . ‘Het is belangrijk  dat we samen werken aan de toekomst van kerkgebouwen in onze gemeente’ zegt Christian Braak, wethouder Duurzaamheid en Erfgoed. ‘De sociale functie van een kerkgebouw is groot en biedt veel mogelijkheden. Daarvoor is het belangrijk dat het gebouw mee gaat met de tijd. Uiteraard wel met respect en waardering voor de cultuur-historische aspecten van deze monumentale gebouwen. Een duurzaamheidsscan is een middel om inzichtelijk te maken wat mogelijk is. Het geeft informatie om te zorgen dat we deze monumenten op duurzame manier kunnen behouden. Hier sluiten de doelstellingen van erfgoed en het Programma Duurzaam Alkmaar goed op elkaar aan.’

Aan de slag met het duurzaamheidsadvies

Veel kerken voelen de noodzaak om aan de slag te gaan met duurzaamheid, maar de kennis om stappen te zetten ontbreekt. Kerken verschillen in allerlei opzichten van elkaar. Zoals in grootte, gebruik, erfgoedstatus en bouwstijl. Daarom zijn maatregelen die je kunt nemen om de kerken duurzamer te maken niet voor elke kerk gelijk. De duurzaamheidsscan geeft een goed inzicht per kerk en laat goed zien welke stappen de eigenaren en bestuurders kunnen nemen. Alle kerken kunnen direct aan de slag met kleine verbetering zoals tochtwering en waterbesparing. De scan laat ook zien welke grote aanpassingen effectief en mogelijk zijn voor het gebouw. Denk aan verschillende soorten van isolatie, zonnepanelen en aanpassing van het verwarmingssysteem.

Rijksgeld

De resultaten van de scans gebruikt de gemeente om het delen van kennis tussen kerkbesturen te stimuleren. Dat is één van de doelen van de Alkmaarse Kerkenvisie. De gemeente Alkmaar heeft subsidie van de Rijksoverheid gekregen voor het maken van een kerkenvisie. Deze subsidie wordt deels gebruikt voor de energiescans. Zestien religieuze gebouwen hebben een energiescan ondergaan, uitgevoerd door adviesbureau De Groene Grachten.