Kennis maken met circulair slopen bij Esdégé-Reigersdaal

Een volledig circulaire bouweconomie is nog toekomstmuziek. Maar veel bedrijven in deze sector onderzoeken wel hoe zij in materiaal en grondstoffen zo goed mogelijk kunnen hergebruiken. Want dat is duurzaam. Bij de sloop van een aantal panden op het terrein van Esdégé-Reigersdaal werkt de gemeente samen met Boy Limmen Sloopwerken. Waar vroeger met een sloopkogel in korte tijd de gebouwen tegen de grond gingen, onderzoeken de medewerkers nu eerst zorgvuldig welke spullen gerecycled kunnen worden.

“Bij de aanbesteding voor de sloop van de panden van Esdégé-Reigersdaal aan de Krusemanlaan in Heerhugowaard gaven we de wens mee om circulair te slopen,” vertelt Marcel Strating, projectleider bij het Ingenieursbureau van de gemeente Dijk en Waard. “En dat is voortvarend opgepakt. Door het te doen, ervaren we wat er allemaal bij komt kijken. Want dat is echt iets heel anders dan de ouderwetse manier van slopen. Tijdens de aanbesteding kregen drie aannemers de gelegenheid om door het gebouw te lopen. Zo konden zij onderdelen en materialen, die nog bruikbaar zijn, in kaart brengen. Dan is het aan hen de uitdaging om een partij te vinden, die juist dat materiaal nodig heeft.

Zo laat Boy Limmen de houten plafondlatten door cliënten van Esdégé-Reigersdaal zelf bewerken. Die krijgen een mooi plekje op hun nieuwe locatie. Dat is gewoon heel mooi. En duurzaam. Hoewel het voorzichtig demonteren, vervoeren en gereed maken voor hergebruik tijd kost, is het wel heel waardevol. De ervaringen bij Esdégé-Reigersdaal nemen we weer mee voor sloopprojecten in de toekomst.

Een ander voorbeeld van duurzaamheid: Boy Limmen kan de stenen uit de muren geen tweede leven geven. Deze worden daarom ter plaatse in kleine stukken gebroken en gebruikt als fundering onder de nieuwe wegen in de Draai. Dat scheelt weer transportkosten”, besluit Marcel Strating.  

De gemeente heeft meer stoepen en wegen dan gebouwen. Wij denken steeds meer na hoe we deze materialen opnieuw kunnen gebruiken. 

“Toen we de opdracht kregen om het complex te slopen, zijn we eerst een rondje gaan lopen samen met gemeente Dijk en Waard en Esdégé-Reigersdaal”, vertelt Maarten Lemmens Honig, eigenaar van Boy Limmen Sloopwerken. Het bedrijf legt zich steeds meer toe op circulair slopen en deelt de kennis die het daarmee opdoet graag met andere partijen. “We zagen rubberen tegels en gaven aan dat die opnieuw gebruikt konden worden. Dat was ook zo met de speeltoestellen. De units op het terrein hebben we in hun geheel kunnen afhijsen. Dit deden wij met hulp van de groenvoorziening van de gemeente. We wilden namelijk de bomen op het terrein zo veel mogelijk sparen.”

Zo min mogelijk afval

Ook andere materialen van de oude gebouwen van Esdégé-Reigersdaal worden hergebruikt. “We streven ernaar zo min mogelijk afval over te houden”, legt Boy Limmens demonteerheer Bas de Ruijter uit. “Er zijn drie opties: aanpassen, verwerken of afvoeren. We hebben kozijnen en deurstijlen uit de gebouwen gehaald. Deze laten we door partners aanpassen voor hergebruik. Ook de gevelbekleding van red cedar hout krijgt een nieuwe bestemming. Van de metselstenen wordt de specie afgebikt, zodat deze opnieuw gebruikt kunnen worden.”

Kijken naar kansen

Mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt halen spijkers uit de balken. Ook voor de houten plafondlatten is een goede samenwerking gevonden. De Ruijter: “We hebben de afdeling Houtbewerking van het cluster Werkwaard, onderdeel van Esdégé-Reigersdaal, benaderd of zij daar iets mee wilden doen. Zij gaan er nu akoestische panelen van maken die op hun nieuwe locatie een plek krijgen. Dat is toch fantastisch?”

Bij elk project is het ontdekken wat de mogelijkheden zijn. “We kijken continu naar kansen”, stelt De Ruijter. “Grind dat op daken ligt, kan worden afgezogen, schoongewassen en gerecycled. Bitumen van daken kan, als het helemaal schoon is, voor asfalt worden hergebruikt.”

Vooruitdenken

Ook Esdégé-Reigersdaal kan zich vinden in de circulaire aanpak. Zelf doet de zorgorganisatie dit al lang. “Wij willen duurzaam bezig zijn en kijken goed naar mogelijkheden voor hergebruik”, vertelt manager Facilitair Bedrijf Vastgoed Jochem Biere. “We hebben heel wat materiaal uit de panden aan de Krusemanlaan kunnen halen. Plafondtilliften, douchestoelen, beugels, speciale sloten, zonwering en hekwerken”, somt hij op. “Ook diverse keukenblokken hebben we kunnen demonteren en terugplaatsen op andere locaties. We kijken steeds naar wat haalbaar is binnen bestaande budgetten.”

Als nieuwe investeringen nodig zijn op plekken die binnen enkele jaren gesloten worden, denkt hij graag vooruit. “We hebben bijvoorbeeld anderhalf jaar geleden op de Krusemanlaan apparatuur aangeschaft om patiënten ’s nachts te kunnen monitoren in de wetenschap dat we dit op de nieuwe locatie ook konden gebruiken.”

“Op drie dépendances van Esdégé-Reigersdaal zijn de komende jaren nieuwe CV-ketels nodig”, vervolgt hij. “Die halen we uit panden die op termijn gesloopt gaan worden.”

Afweging

Voor Boy Limmen is het circulair slopen volop in de ontwikkelfase. “We zetten kleine stapjes om grote successen te behalen”, aldus Lemmens Honig. “Het blijft natuurlijk altijd een afweging van hoeveel energie je erin kunt steken en ook moet je naar de financiële haalbaarheid kijken. Het is een utopie te denken dat circulair slopen per definitie goedkoper is. Kijk echter ook naar de kostenbesparing die er aan de andere kant te halen is. Met het steeds schaarser worden van grondstoffen en de milieuontwikkelingen kunnen we niet meer om hergebruik heen. Samenwerking met partners om te onderzoeken welke mogelijkheden er zijn, is daarin heel belangrijk. We schamen ons er niet voor als het een keer niet lukt, maar zijn juist trots op wat we redden.”